ތާނައިން ވެބް އެޑްރެސް ލިޔާ އުސޫލު ހެދުމަށް ދިވެހި ޕެނަލެއް

ތަނާ ސްކްރިޕްޓަށް ރޫޓް ޒޯން ލޭބަލް ޖެނެރޭޝަން އުސޫލު ތައްޔާރުކުރުމަށް ޕެނަލެއް އެކުލަވާލާފައިވާކަމަށް އިންޓަނެޓް ކޯޕަރޭޝަން ފޯރ އެސައިންޑް ނޭމްސް އެންޑް ނަމްބަރސް ނުވަތަ އައިކޭން އިން ދާދި ފަހުން ވަނީ އިއުލާނުކޮށްފައެވެ.

އައިކޭން އިން ސެޕްޓެމްބަރ 30 ގައި ޝާއިއުކޮށްފައިވާ ހަބަރެއްގައި ވާގޮތުން މިޕެނަލް އެކުލަވާލީ އެއިދާރާއިން އާންމުކޮށް އިއުލާނުކޮށް ޕަބްލިޝްކޮށްފައިވާ ރޫޓް ޒޯން ލޭބަލް ޖެނެރޭޝަން އުސޫލު ތައްޔާރުކުރުމަށް ޕެނަލް އެކުލަވާލުމަށް ހުޅުވާލާފައިވާ ފުރުސަތުގެ ބޭނުން ހިފާ ތާނަ ސްކްރިޕްޓް ކޮމިޔުނިޓީއިން ޕްރޮޕޯޒަލްއެއް ހުށަހެޅުމުންނެވެ. އެއިދާރާއިން ބުނާގޮތުން ޕްރޮޕޯޒަލް ބަލައިގަނެ ޕެނަލް އެކުލަވާލީ ތާނަ ކޮމިއުނިޓީއިން ހުށަހަޅާފައިވާ ޕްރޮޕޯޒަލް ދިރާސާކުރުމަށް ފަހު މިފަދަ ޕްރޮޕޯޒަލްތަކުގައި ހުންނަންޖެހޭ ޝަރުތުތައް ފުރިހަމަވޭތޯ ބެލުމަށް ފަހުއެވެ.

ރޫޓް ޒޯން ލޭބަލް ޖެނެރޭޝަން އުސޫލަކީ އިންޓަނޭޝަނަލައިޒްޑް ޑޮމެއިން ނަން (އައިޑީއެން)، ނުވަތަ ލެޓިން އަކުރުން ނޫން އެހެން އަކުރުތަކުން ލިޔާ ޑޮމެއިން ނަން ތައްޔާރުކުރުމަށް އެކުލަވާލެވޭ އުސޫލުތަކެވެ. އައިކޭން އިން މިމަސައްކަތް ކުރަނީ އިންޓަނެޓްގައި އެކިއެކި ބަސްތަކާއި އަކުރުތައް ހިމެނޭ މިންވަރު ފުޅާކުރުމަށް ކުރާ މަސައްކަތުގެ ތެރެއިންނެވެ. އަދި އެކި ބަސްބަހުން ޑޮމެއިން ނަން ލިޔުމުގައި ބޭނުންކުރާނެ އުސޫލުތަކާއި ސްޓޭންޑަޑް ގޮތްތައް ކަނޑައެޅުމަށްޓަކައެވެ.

އައިކޭންގެ ވެބްސައިޓްގައި ވާގޮތުން ރޫޓް ޒޯން ލޭބަލް ޖެނެރޭޝަން އުސޫލުގެ އެންމެ ފަހުގެ ވަރޝަންގެ ދަށުން 26 ބަހަކުން ޑޮމެއިން ނަން ލިޔުމުގެ އުސޫލު އެކުލަވާލެވިފައެވެ. އޭގެ ތެރޭގައި އަރަބި، ޗައިނީޒް، ޖަޕަނީޒް، ކޮރިއަން، ސިންހަލަ، ޓެމިލް، ބަންގްލާ އަދި ގްރީކް ފަދަ ބައެއް ބަސްތައް ހިމެނެއެވެ.

ތާނަ ސްކްރިޕްޓް ކޮމިޔުނިޓީއިން ހުށަހެޅި ޕްރޮޕޯޒަލްގައި ވާގޮތުން މިމަސައްކަތަށް އެކުލަވާލި ޕެނަލްގައި ދިވެހި ބަހުގެ ދާއިރާ، އެކަޑަމިކް ދާއިރާ، ޔުނިކޯޑް ސްޓޭންޑަޓް ސޮފްޓްވެއަރ ޑިވެލޮޕްމަންޓް ދާއިރާގެ ތަޖުރިބާކާރުންނާއި ތާނަ އަކުރު ބޭނުންކުރާ ކޮމިޔުނިޓީގެ މަންދޫބުން ހިމެނެއެވެ. މި ޕެނަލްގައި ހިމެނެނީ ތީރީގައިވާ 5 ބޭފުޅުންނެވެ.

1. ޔުނިކޯޑް ސްޓޭންޑަޓް ސޮފްޓްވެއަރ ޑިވެލޮޕްމަންޓް ދާއިރާއިން، އިންޓެލިއާ ޕާރޓްނަރޝިޕްގެ މެނޭޖިންގ ޑިރެކްޓަރ ނާއިލް އަބްދުއްރަހްމާން (ޕެނަލްގެ ޗެއަރ)

2. ބަހުގެ ދާއިރާއިން، މޯލްޑިވްސް ނޭޝަނަލް ޔުނިވަރސިޓީގެ ސީނިއަރ ލެކްޗަރަރ އާމިނަތު ސައީދު (ޕެނަލްގެ ކޯ-ޗެއަރ)

3. އެކަޑަމިކް ދާއިރާއިން، މޯލްޑިވްސް ނޭޝަނަލް ޔުނިވަރސިޓީގެ ވައިސް ޗާންސެލަރ ޢަލީ ފަވާޒް ޝަރީފް

4. ތާނަ އަކުރު ޑިޒައިންކުރުމުގެ ތަޖުރިބާކާރު، އަކުރުޓައިޕް މާކެޓްޕްލޭސްގެ ކޯފައުންޑަރ އަބްދުالله ޝަފީއު (އަބޯ)

5. ތާނަ އަކުރު ބޭނުންކުރާ ކޮމިޔުނިޓީގެ ފަރާތުން، ޑެޕިޔުޓީ މިނިސްޓަރ އޮފް ސިޓީސް، ލޯކަލް ގަވަރމަންޓް އެންޑް ޕަބްލިކް ވޯކްސް ޙަސަން އިރުފާނު

ތާނަ އަކުރުން ރޫޓް ޒޯން ލޭބަލް ޖެނެރޭޝަން އުސޫލު ތައްޔާރުކުރުމަށް މިޕެނަލް އެކުލަވާލުމާއެކު ދެން ކުރިއަށްދާނީ ކަނޑައެޅިފައިވާ ޕްލޭނާއި އެއްގޮތަށް މަސައްކަތް ކުރިއަށް ގެންގޮސް އުސޫލު އެކުލަލާލުން ކަމަށް އައިކޭން އިން ބުނެފައިވެއެވެ. ޕެނަލްގެ މަސައްކަތްތައް ކުރިއަށް ދާނީ އައިކޭންއިން އެކުލަވާލާފައިވާ މިމަސައްކަތުގެ ޕްރޮސީޖަރއާއި އެއްގޮތަށެވެ.

މިޕްރޮޕޯޒަލްގައި ޕެނަލް އިން މަސައްކަތް ފުރިހަމަ ކުރުމަށް ކަނޑައެޅިފައިވާ ޓައިމްލައިނާއި، ވަކި ވަކި މުއްދަތުގެ ތެރޭގައި ކުރަންޖެހޭ ކަންތައްތަކާއި ހާސިލްކުރަންޖެހޭ ޓާގެޓްތަކުގެ ތަފްސީލް ހިމެނިފައިވެއެވެ. ޕްރޮޕޯޒަލް ޓައިމްލައިންގައި ވާގޮތުން އުސޫލު ފައިނަލައިޒްކޮށް ޖެނުއަރީ 2025 ގައި އައިކޭންއަށް ހުށަހަޅަންޖެހެއެވެ. ޕްރޮޕޯޒަލްގައި ހިމެނިފައިވާ މައުލޫމާތުން އެނގޭގޮތުގައި މިޕެނަލްއިން ކުރުމަށް ކަނޑައެޅިފައިވާ މަސައްކަތްތައް ހުރިހާ މެންބަރުންވެސް ކުރާނީ ހިލޭސާބަހަށެވެ.

ޕްރޮޕޯސަލް މުއްދަތުގެ ތެރޭގައި ޕެނަލް އިން ތަނާ އަކުރުން ރޫޓް ޒޯން ލޭބަލް ޖެނެރޭޓް ކުރުމުގެ އުސޫލުތައް އެކުލަވާލަން ޖެހޭނެއެވެ. އަދި ތާނަ އަކުރުން އުފައްދާ ޑޮމެއިން ނަންތަކުގެ ސެކިއުރިޓީ އާއި ޔޫޒަބިލިޓީ ބެހޭ އުސޫލުތައް އެކުލަވާލާނެއެވެ. މިމަސައްކަތުގެ ދަށުން ތާނަ އަކުރުން ވެބް އެޑްރެސްތައް ލިޔުމަށް މަގުފަހިވެގެން ދާނެއެވެ. މިމަސައްކަތް ވެގެން ދާނީ އައިކޭން އިން ކުރާ ގިނަ ބަސްބަހުން އިންޓަނެޓް ބޭނުންކުރުމަށް ފަހިކުރުމުގެ މަސައްކަތުގެ ތެރެއިން މުހިއްމު ބަޔަކަށެވެ. މިއީ ދިވެހި ބަސް ދުނިޔޭގެ ލެވެލްގައި އިތުރަށް ފުޅާ ކުރުމުގެ މުހިއްމު މަސައްކަތަކަށް ވެގެން ދާނެއެވެ. ހާއްސަކޮށް މިއީ ދިވެހި ބަހުން ވާހަކަ ދައްކާ އިންޓަނެޓް ބޭނުންކުރާ ފަރާތްތަކުގެ އެކްސެސިބިލިޓީއަށް ލިބިގެންދާނެ ބޮޑު ކުރިއެރުމެކެވެ.

އައިކޭން އަކީ ކޮބާ؟

އައިކޭން އަކީ އިންޓަނެޓްގެ ޑޮމެއިން ނޭމް ސިސްޓަމް ނުވަތަ ޑީއެންއެސް ކޯޑިނޭޓްކޮށް މެނޭޖްކުރުމުގެ ޒިންމާ އަދާކުރާ ބައިނަލްއަަގުވާމީ ނޮންޕްރޮފިޓް ޖަމިއްޔާއެކެވެ. ޑޮމެއިން ނޭމް ސިސްޓަމްއަކީ އަހަރުމެން އިންޓަރނެޓް ބްރައުޒް ކުރުމުގައި ޖަހާ ވެބްސައިޓް އެޑްރެސްތައް ކޮމްޕިޔުޓަރ ނުވަތަ މެޝިނަށް ފަހުމްވާ ގޮތަށް އައިޕީ އެޑްރެހަށް ބަދަލުކުރާ ސްޓޭންޑަޑައިޒަޑް ސިސްޓަމެވެ.

އަހަރުމެން އިންޓަރނެޓުގައި ބްރައުޒްކުރާ އިރު އެކްސެސް ކުރާ ވެބްސައިޓެއް ދެނެގަންނަނީ ނަމެއް ނުވަތަ ނަންބަރެއް ބޭނުންކޮށްގެންނެވެ. މި ނަން ނުވަތަ ނަންބަރަށް ކިޔަނީ ވެބް އެޑްރެހެވެ. އިންޓަރނެޓްގައި ހިމެނޭ ކޮންމެ ވެބްސައިޓަކަށް ކަނޑައެޅިފައި ހުންނަންޖެހެނީ ތަފާތު (ޔުނީކް) އެޑްރެހެކެވެ. އިންޓަނެޓްގައި ބޭނުންކުރާ ވެބް އެޑްރެސްތައް މިއީ ހަމަ އަހަރުމެންގެ ގޭގެއަށް ނުވަތަ އިމާރާތްތަކަށް ދީފައިވާ އެޑްރެސް ފަދަ، އެތަނެއް ދެނެގަތުމަށް ބޭނުންކުރާ އައިޑެންޓިފަޔަރއެކެވެ. އަހަރުމެން ބްރައުޒަރގައި މިއެޑްރެސް ޖެހުމުން ކޮމްޕިޔުޓަރު ނުވަތަ އެހެނިހެން ޑިވައިސްތަކަށް ދާންވީ ތަން އިގެނީ މިއެޑްރެހަށް ބަލާފައެވެ.

މިފަދައިން ވެބްސައިޓްތަކަށް ދެވޭ ޔުނީކް އައިޑެންޓިފައިޓަރތައް ޖެނެރޭޓް ކުރުމުގައި އެއް ސްޓޭންޑަޑަކަށް ފައްތާ އެއްގޮތްކަން ހިފެހެއްޓުމަށް އައިކޭން އިން އެހީތެރިވެދެއެވެ. އައިކޭން އުފެއްދީ 1998 ވަނަ އަހަރުއެވެ. މިއީ ދުނިޔޭގެ އެކި ގައުމުތަކުގެ ޖަމާއަތްތަކުން ބައިވެރިވާ ނޮންޕްރޮފިޓް ޕަބްލިކް ބެނެފިޓް ކޯޕަރޭޝަނެކެވެ.

ވެބް އެޑްރެސް ރަނގަޅަށް މަސައްކަތް ކުރާނީ އޭގައި އެކުލެވޭ ހުރިހާ ބައިތައް އެއްކޮށް ތަފާތު ވެގެންނެވެ. ވެބްސައިޓް އެޑްރެހެއްގައި އެންމެ މަދުވެގެން ވެބް ޕްރޮޓޮކޯލް، ޑޮމެއިން ނަން އަދި ޓޮޕްލެވެލް ޑޮމެއިން ނަން ހިމެނެން ޖެހެއެވެ.

މިސާލަކަށް https://www.example.com ގައި އެކުލެވޭ https އަކީ ވެބް ޕްރޮޓޮކޯލްއެވެ. އަދި example އަކީ ޑޮމެއިން ނަމެވެ. އަދި އެންމެ ފަހު ބައިގައި ހިމެނޭ .ކޮމް ނުވަތަ .އޯގް ބަޔަކީ ޓޮޕްލެވެލް ޑޮމެއިން ނަމެވެ.

އައިކޭން އިން ކުރާ މަސައްކަތްތަކީ؛

- މަތީގައިވާ މިސާލުގައިވާ ފަދަ ކޮންމެ ޑޮމެއިން ނަމަކީ ތަފާތު އަދި ޑުޕްލިކޭޓް ނުވާ ޔުނީކް އެޑްރެސްތަކެއް ކަން ކަށަވަރުކޮށްދިނުން.

- ކޮމްޕިއުޓަރުތަކުން އޮންލައިންކޮށް މުއާމަލާތް ކުރުމަށް ބޭނުންކުރާ އައިޕީ އެޑްރެސްތައް ކަނޑައެޅުމުގެ މަސައްކަތްކުރުން.

- ވެބްސައިޓްތައް އުފައްދާ އޮގަނައިޒޭޝަނަށް ނުވަތަ ބޭނުމަށް ނުވަަތަ ގައުމަށް ބިނާކޮށް .ކޮމް، .އޯގް އަދި .އެމްވީ ފަދަ ޓޮޕްލެވެލް ޑޮމެއިން ކަނޑައެޅުމުގެ މަސައްކަތްކުރުން.

- އިންޓަރނެޓުގައި ވީހާވެސް ގިނަ ބަސްތައް ބޭނުންކުރުމަށް މަގުފަހިކުރުމަށް، ލެޓިން ނޫން އަކުރުތަކުން ޑޮމެއިން ނަން ކަނޑައެޅުމަށް ކުރަންޖެހޭ މަސައްކަތްތައް ކުރުން.

- ރައްކާތެރި އަދި ސްޓޭބަލް އިންޓަރނެޓް އިންފްރާސްޓްރަކްޗަރއެއް ބެލެހެއްޓުމަށް ބޭނުންވާ ޕޮލިސީތައް އެކުލަވާލާ ބައިނަލްއަގްވާމީ ކޮމިޔުނިޓީތަކާއެކުގައި މިމަސައްކަތްކުރުމަށް ބޭނުންވާ ކޯޑިނޭޝަން މަސައްކަތްތައް ކުރުން.