ޓްރޭޑިއަން: ވިޔަފާރި ފަހިކުރުމަށް އެޅުނު މުހިއްމު ފިޔަވަޅެއް

ދިވެހިރާއްޖޭގައި ވިޔަފާރި ކުރުމުގެ މަރުހަލާގައި ހިމެނޭ އިމްޕޯޓް އެކްސްޕޯޓް ޕްރޮސެސްތައް ސްޓްރީމްލައިން ކުރުމަށް ޓްރޭޑްނެޓް މޯލްޑިވްސް ކޯޕަރޭޝަނުން ތައްޔާރުކޮށްފައިވާ ޓްރޭޑިއަން ޕްލެޓްފޯމް އިފްތިތާހު ކޮށްފިއެވެ.

ޓްރޭޑިއަން ސިސްޓަމަކީ ވިޔަފާރީގެ ލިޔެކިޔުންތަކާއި ޑޭޓާ ހުށަހެޅުމަށާއި، ކަމާބެހޭ އިދާރާތަކުގެ މެދުގައި ޑޭޓާ ބަދަލުކުރުމަށް، އަދި އޭގެ ސަބަބުން ވިޔަފާރި ފަސޭހަކޮށް ދިނުމަށް ފަރުމާކޮށްފައިވާ އޮންލައިން ސިސްޓަމެކެވެ. މިމަސައްކަތަކީ ދިވެހިރާއްޖޭގައި ބައިނަލްއަޤްވާމީ ވިޔަފާރީގެ ޕްރޮސެސްތަކާއި ޕްރޮސީޖަރތައް ޒަމާނީކޮށް، ކުރިއަށް އެޅުނު މުހިއްމު ފިޔަވަޅެކެވެ.

ޓްރޭޑިއަން ސިސްޓަމް ތައާރަފް ކުރުމުގެ މަގުސަދަކީ ކްރޮސް ބޯޑަރ ވިޔަފާރި ކުރުމުގެ މަރުހަލާތަކުގައި މިހާރު ކުރިމަތިވާ ދަތިތަކާއި އެކި ޕްރޮަސެސްތައް ކުރިއަށް ގެންދިޔުމުގައި ދިމާވާ ލަސްތަކަށް ހައްލެއް ހޯދުމެވެ. މީގެ އިތުރުން ކްރޮސް ބޯޑަރ ވިޔަފާރި ޕްރޮސެސްގައި ހިިމެނޭ ސަރުކާރުގެ ހުރިހާ އިދާރާތަކާއި އެހެނިހެން ސްޓޭކްހޯލްޑަރުން އެއް ޕްލެޓްފޯމެއް މެދުވެރިވެ، ވިޔަފާރީގެ ހުރިހާ މުއާމަލާތްތައް މިޕްލެޓްފޯމް މެދުވެރިވެ ކުރެވޭނެ އިންތިޒާމް ހަމަޖެއްސުމެވެ. ޓްރޭޑްނެޓް ކޯޕަރޭޝަނުން ހާމަކުރާގޮތުގައި މިޕްލެޓްފޯމު މެދުވެރިވެ މުޅި ވިޔަފާރީގެ ޕްރޮސެސްތަކާއި އުސޫލުތައް ސްޓްރީމްލައިންކޮށް، އެކަމުގެ ސަބަބުން މުއާމަލާތްތައް ޕްރޮސެސްކުރުމަށް ހޭދަވާ ވަގުތު ވަރަށް ބޮޑަށް ދަށްކުރެވި، އެއާއި ގުޅުންހުރި ހަރަދުތައް ކުޑަ ވެގެންދާނެއެވެ.

މިސިސްޓަމްގައި މައިގަނޑު ގޮތެއްގައި ހިމެނެނީ މިހާރު ވެސް ރާއްޖެއަށް މުދާ އިމްޕޯޓް އެކްސްޕޯޓް ކުރުމުގައި ކުރިއަށްދާ ވެސެލް ކްލިއަރަންސް އަދި މުދާ ކްލިއަރަންސް މަރުހަލާތަކެވެ. މިމަރުހަލާތަކުގައި ޝިޕިންގ އެޖެންޓުންނާއި، ފްރައިޓް ފޯވަޑަރުން އަދި އިމްޕޯޓަރުން ހުށަހަޅަންޖެހޭ ޑޭޓާ މިއެޕްލިކޭޝަން މެދުވެރިވެ ހުށަހެޅުމެވެ. އަދި އެތެރެކުރާ މުދަލަށް ބިނާކޮށް ސަރުކާރުގެ އެކި އެކި އިދާރާތަކުން ދޭންޖެހޭ ހުއްދަތަކާއި ގާނޫނު ގަވާއިދުތަކުގެ ދަށުން އިދާރާތަކުން ދޭންޖެހޭ އެކިއެކި ލުއިތައް ދިނުމާއި އެހެނިހެން ކަންތައްތައް ޗެކްކޮށް ކަށަވަރުކުރާނީ ވެސް މިސިސްޓަމް މެދުވެރިވެއެވެ. މިކަން ކުރުމަށް ސީދާ ޓްރޭޑިއަން ސިސްޓަމުން ބައެއް ޕްރޮސެސްތައް ފުރިހަަމަކުރެވޭނެއެވެ. އަދި އޭގެ އިތުރުން ޓްރޭޑިއަން ސިސްޓަމާއި އިންޓަރގްރޭޓް ކުރެވިގެން، މިކަމާއި ގުޅިގެން ސަރުކާރުގެ އިދާރާތަކުން މިހާރު ބޭނުންކުރާ އެކިއެކި ސިސްޓަމްތައް މެދުވެރިވެ ފުރިހަމަކުރާ ބައެއް ޕްރޮސެސްތައް ވެސް ހިމެނެއެވެ.

މީގެ ކުރިން ޝިޕިންގ އެޖެންޓުންނާއި، ފްރައިޓް ފޯވަޑަރުން އަދި އިމްޕޯޓަރުން އެކި އިދާރާތަކަށް ވަކި ވަކިން ހުރިހާ ފޯމްތައް ފުރާ، އީމެއިލް މެދުވެރިވެ އިތުރު ލިޔެކިޔުންތައް ހުށަހަޅަންޖެހެއެވެ. ޓްރޭޑިއަން އައުމުން މިމަސައްކަތައް ބޭނުންވާ މައުލޫމާތު ދެން ނަގާނީ ޕްލެޓްފޯމްގައި އެކަމަކަށް ކަނޑައެޅާފައިވާ އޮންލައިން ފޯމްތަކުން އެންމެ ފަހަރަކުއެވެ. އަދި ކަމާބެހޭ ހުރިހާ އިދާރާތަކަށް އެއިދާރާގެ މެންޑޭޓްގެ ދަށުން އެކްސެސް ކުރަންޖެހޭ މައުލޫމާތު އެކްސެސްކޮށް ކުރަންޖެހޭ ޗެކުތައް ފުރިހަމަ ކުރާނީ ސިސްޓަމްގެ ތެރެއިންނެވެ.

މިސިސްޓަމް ބޭނުންކުރުމަށް ލޮގިން ކުރަނީ އީފާސް މެދުވެރިވެއެވެ. އެހެންކަމުން ޓްރޭޑިއަންގައި އެންސީއައިޓީގެ އީފާސް ސިސްޓަމް ވަނީ އިންޓަރގްރޭޓް ކުރެވިފައެވެ. މީގެ އިތުރުން ވިޔަފާރި ޕްރޮސެސް ތެރޭގައި ސަރުކާރުގެ އިދާރާތަކަށް ދައްކަންޖެހޭ ފައިސާގެ މުއާމަލާތްތައް ކުރުމަށް މިނިސްޓްރީ އޮފް ފައިނޭންސްގެ ބަނޑޭރި ޕޯޓަލްއާއި އަދި ބީއެމްއެލްގެ ޕޭމަންޓް ގޭޓްވޭއާއި ވެސް ވަނީ އިންޓަރގްރޭޓް ކުރެވިފައެވެ. މިހާރު ޓްރޭޑްނެޓްގެ ވަންގަވް ސިސްޓަމް ތެރެއިން ވިޔަފާރި ހުއްދަތަކާއި ގުޅޭ ހިދުމަތްތަކަށް ނަގާ އަދި އުފައްދާ ޑޭޓާ ފަސޭހައިން އެކްސެސް ކުރުމަށް ޓްރޭޑިއަން ޕްލެޓްފޯމާއި ވަންގަވް ސިސްޓަމްވެސް އިންޓަރގްރޭޓް ކުރެވެއެވެ.

ޓްރޭޑިއަން ސިސްޓަމް ތަރައްގީކުރުން ކުރިއަށް ދަނީ 2 ފޭސްއަކަށް ބަހާލައިގެން ކަމަށް ޓްރޭޑްނެޓުން މައުލޫމާތު ދެއްވިއެވެ. މިހާރު ލޯންޗު މިކުރެވުނީ މި ޕްލެޓްފޯމްގެ ފޭސް 1 ގައި ހިމެނޭ ބައިތައް ފުރިހަމަކުރުމަށް ފަހުއެވެ. މިފޭސްގައި ކްރޮސް ބޯޑަރ ވިޔަފާރިއާއި ގުޅުންހުރި ހުއްދަތަކާއި މަސައްކަތްތައް ކުރާ އިދާރާތަކުގެ ތެރެއިން އިކޮނޮމިކް މިނިސްޓްރީ، ޑިފެންސް މިނިސްޓްރީ، ޓްރާންސްޕޯޓް މިނިސްޓްރީ، ޓޫރިޒަމް މިނިސްޓްރީ އަދި ކޮންސްޓްރަކްޝަން މިނިސްޓްރީގެ މިކަމާއި ގުޅޭ މަސައްކަތްތައް ކުރާނީ މިސިސްޓަމްގެ ތެރެއިންނެވެ.

ފޭސް 2 ގައި ހިމެނޭ ބައިތައް ޑިވެލޮޕްކުރުމުގެ މަސައްކަތް މިހާރު ވެސް ކުރިއަށް ދާކަމަށް މައުލޫމާތު ލިބެއެވެ. މިފޭސްގައި ޑިވެލްޕޮކުރުމަށް ހަމަޖެހިފައިވާ ފީޗަރސްތައް ޑިވެލޮޕްކޮށް މިފޭސް ފުރިހަމަކުރެވޭނެކަމަށް ލަފާ ކުރެވެނީ 2025ގެ ފުރަތަމަ ކުއާޓަރ ހިސާބުގައެވެ.

ވިޔަފާރިއާ ގުޅުންހުރި އެކިއެކި ޕްރޮސެސްތައް އެއް ޕްލެޓްފޯމަކަށް ގެނައުމުގެ ބޭނުމަކީ މިހާރު މިޕްރޮސެސްގައި ހިމެނޭ ވަކި ވަކި ސިސްޓަމްތަކުގައި ހިމެނޭ އެއް މަސައްކަތްތަކެއް އަދި އެއް މައުލޫމާތެއް ރިޕީޓްވުން ކުޑަކޮށް، މިޕްރޮސެސްތަކުގައި ބައިވެރިވާ ފަރާތްތަކަށް ދިމާވާ ދަތިތައް ނައްތާލުމެވެ. މީގެ ސަބަބުން ރާއްޖޭގެ ވިޔަފާރީގެ ދާއިރާ އިތުރަށް ވާދަވެރިވެ އަދި ވަރުގަދަ ވެގެންދާނެއެވެ.

މިޕްލެޓްފޯމުން ލިބިގެން ދާނެ ފަސޭހަތަކުގެ ތެރޭގައި،

- ކުރިއާއި ހިލާފަށް އެއް މައުލޫމާތުތަކެއް އެތަށް އިދާރާތަކަށް ފޮނުވަން ޖެހުން އެކީ ނިމުމަކަށް ގެނެސް، ތަކުރާރުކޮށް އެއް ޑޭޓާތަކެއް ވަކި ވަކި ސިސްޓަމްތަކަކަށް އެންޓަރ ކުރަންޖެހުމުގެ ސަބަބުން ދިމާވާ މައްސަލަތައް ކުޑަވުން.

- ވިޔަފާރި މަރުހަލާތަކުގެ ތެރޭގައި ބައިވެރިވާ ހުރިހާ ފަރާތްތަކަށް، ވަގުތުން އެންމެ ފަހުގެ މައުލޫމާތު ލިބިގެން ދިޔުމުގެ ސަބަބުން ހުރިހާ ޕްރޮސެސްތަކެއްގެ ހާމަކަން އިތުރުވުން

- އެއާއެކު މިމަރުހަލާތަކުގައި ކުރަންޖެހޭ ކަންތައްތައް ހުރިހާ ފަރާތްތަކަށް ފަސޭހައިން ދެނެގަވި، އަދި ވިޔަފާރިކުރުމުގެ ޕްރޮސެސް އިތުރަށް ޔޫސަރ ފްރެންޑްލީ ވެގެން ދިއުން.

- ވިޔަފާރި މަރުހަލާތަކުގައި ހިމެނޭ އެޖެންސީތަކަށް މިމަސައްކަތުގައި ހިނގާ ވަގުތާއި ހަރަދުކުޑަކުރެވުން.

- މުޅި ޕްރޮސެސް ތެރޭގައި އެކި އިދާރާތަކުން ތަބާވާންޖެހޭ ސެކިޔުރިޓީ ކޮންޓްރޯލްތަކާއި ޕޮލިސީތައް އެއްގޮތް ކުރެވި، ޑޭޓާ އަދި ސިސްޓަމްގެ ސެކިޔުރިޓީ އިތުރަށް ހަރުދަނާ ކުރެވުން.

ރާއްޖެއަކީ ދުނިޔޭގެ ވިޔަފާރި ޖަމިއްޔާ (ޑަބްލިޔުޓީއޯ)ގެ މެންބަރެކެވެ. އަދި ޑަބްލިޔުޓީއޯ ޓްރޭޑް ފެސިލިޓޭޝަން އެގްރީމަންޓް (ޓީއެފްއޭ)ގެ ބައިވެރިއެއްވެސް މެއެވެ. ބައިނަލްއަގްވާމީ މިފަދަ ބައިވެރިވުން ހިމެނޭ ގައުމުތަކުގައި ވިޔަފާރި މާހައުލު އިތުރަށް ހަރުދަނާ ކުރުމަށް މަގުފަހިކުރުމަށްޓަކައި ކަރުދާހާއި ނުލާ ވިޔަފާރި ޕްރޮސެސް ހިންގުމަށް މިޖަމިއްޔާއިން ވަރަށް ބޮޑަށް ލަފާދެ އެވެ. ޓްރޭޑިއަން ޕްލެޓްފޯމަކީ މިފަދަ ބައިނަލްއަގްވާމީ ޖަމިއްޔާތަކާއި ރާއްޖެވެސް ހިއްސާވާ ބައިނަލްއަގްވާމީ އެއްބަސްވުންތަކުގެ ދަށުން މިމަސައްކަތްތައް ސްޓޭންޑަޑައިޒް ކުރުމަށް އެޅުނު ފިޔަވަޅެކެވެ.

މި ޕްލެޓްފޯމަކީ ވިޔަފާރީގެ އޮޕަރޭޝަންތައް ބަދަލުކޮށް، ބައިނަލްއަޤްވާމީ ވިޔަފާރީގައި ހަރަކާތްތެރިވާ ދިވެހި ވިޔަފާރިތަކަށް އެކަމުގައި ހޭދަވާ ވަގުތާއި ކޮމްޕްލެކްސިޓީ ކުޑަކޮށްދީ، އިމްޕޯޓް-އެކްސްޕޯޓް ޕްރޮސެސްތައް ހާމަކަން ބޮޑު ގޮތެއްގައި ކުރުމަށް މަގުފަހިވާނެ ޕްލެޓްފޯމެކެވެ.