ކުރިއަށް އޮތް ދަހަރު ތެރޭގައި ބްލެކް ހޯލެއް ގޮވައިފާނެ!

ކާއިނާތުގެ އެންމެ ބާރުގަދަ އަދި ގޮތްނޭންގޭ ތަކެތީގެ ތެރޭގައި ހިމެނޭ ބްލެކް ހޯލްތަކަކީ (ކަނާޅު ތަކަކީ) އެތައް އަހަރެއް ވަންދެން ސައިންސްވެރިންގެ ޝައުޤުވެރިކަން ހޯދާފައިވާ އެއްޗެހިތަކެކެވެ. ޚާއްޞަގޮތެއްގައި ބްލެކް ހޯލްތައް ގޮވައިގެންދާނެ ކަމަށް ކުރިން ބެލެވިފައިވަނީ ހަމައެކަނި ތިއަރީގެ ގޮތުގައެވެ. ނަމަވެސް، ފަހުގެ ދިރާސާތަކުން ދައްކާ ގޮތުގައި، ކުރިއަށް އޮތް ދަހަރުގެ ތެރޭގައި ބްލެކް ހޯލެއް ގޮވައިގެންދާ މަންޒަރު ފެނުމުގެ ފުރުސަތު ވަރަށް ބޮޑެވެ. މިކަމުގެ ސަބަބުން ސައިންސްގެ ދުނިޔެއަށް ބޮޑެތި ބަދަލުތަކެއް އަންނާނެ ކަމަށް ބެލެވެއެވެ. މި ރިޕޯޓުގައި ބްލެކް ހޯލް އެކްސްޕްލޯޝަންތަކާ ބެހޭ އެންމެ ފަހުގެ ހޯދުންތަކާއި، އެއާ ގުޅުންހުރި ސައިންޓިފިކް ހަމަތަކާއި، މިފަދަ ހާދިސާއެއް ދެނެގަނެވިއްޖެނަމަ ފެނިދާނެ ކަމަށް ލަފާކުރެވޭ އޭގެ އަސަރުތައް ތަފްޞީލުކޮށް ހުށަހަޅާނަމެވެ.

ބްލެކް ހޯލްތައް ގޮވައިގެންދާނެ ކަމަށް ބެލެވޭ ސައިންޓިފިކް ހަގީގަތުގެ ބިންގަލަކީ ޕްރައިމޯޑިއަލް ބްލެކް ހޯލްސް (PBHs) އެވެ. މި ބްލެކް ހޯލްތައް ފުރަތަމަ ހުށަހެޅުއްވީ 1970 ގެ އަހަރުތަކުގައި މަޝްހޫރު ފިޒިކްސްވެރިޔާ ސްޓެފަން ހޯކިންގ އެވެ. އާދައިގެ ބްލެކް ހޯލްތަކާ ޚިލާފަށް، PBHs އުފެދިފައިވަނީ ބިގް ބޭންގްގެ ފަހުން ވަރަށް ކުޑަ ވަގުތުކޮޅެއްގެ ތެރޭގައެވެ. އެއީ ކާއިނާތުގެ ކުރީކޮޅުގައި އުފެދުނު ބޮޑެތި ޕްރެޝަރުގެ ސަބަބުންނެވެ. އެހެންކަމުން، މި ބްލެކް ހޯލްތަކަކީ މިހާރު ފެންނަ ގާތަކާއި ނުވަތަ ހިލަތަކާއި، ތަރިތަކާއި، އެހެނިހެން ބައިތައް އުފެދުމުގެ ކުރިން ވެސް ވުޖޫދުގައިވާ ތަކެއްޗެވެ.

ޕްރައިމޯޑިއަލް ބްލެކް ހޯލްތަކުގެ އެންމެ މުހިންމު އެއް ސިފައަކީ އެތަކެތި އާދައިގެ ބްލެކް ހޯލްތަކަށްވުރެ ވަރަށް ކުޑަވުމެވެ. ބްލެކް ހޯލެއް ކުޑަވީމާ، އެތި ހޫނުކަން ގަދަވެ، "ހޯކިންގ ރޭޑިއޭޝަން" ގެ ސަބަބުން މަޑުމަޑުން އެނަރޖީ ބޭރުކުރަން ފަށައެވެ. މިގޮތަށް ކުޑަވަމުންދާ ވަރަކަށް އެތި ހޫނުކަން ގަދަވެ، އެންމެ ފަހުން ބޮޑު ގޮވުމަކާއެކު ނިމިގެންދެއެވެ. މި ގޮވުމަކީ ޕާޓިކަލްތަކާއި ހައި-އެނަރޖީ އަލިކަމުގެ ބޮޑު ފްލެޝްއެކެވެ. މިއީ މިހާރުގެ ޓެލެސްކޯޕްތަކުން ދެނެގަނެވޭނެ ކަމެކެވެ. މިފަދަ ގޮވުމެއް ފެނިއްޖެނަމަ، ކާއިނާތުގެ އަސްލާއި، ޑާކް މެޓަރ އާއި، ގްރެވިޓީއާ ބެހޭ އެތައް ސިއްރުތަކެއް ދެނެގަނެވިގެންދާނެއެވެ.

ހޯކިންގ ރޭޑިއޭޝަނަކީ ބްލެކް ހޯލްތަކުން ބޭރުވާ ކަމަށް ބެލެވޭ ރޭޑިއޭޝަނެކެވެ. ސްޓެފަން ހޯކިންގ 1974 ވަނަ އަހަރު މިކަން ހުށަހެޅުއްވިއެވެ. މި ރޭޑިއޭޝަންގެ ސަބަބުން ބްލެކް ހޯލްތަކުގެ މާސް މަޑުމަޑުން މަދުވެ، އެންމެ ފަހުން އެތި ގޮވައިގެންދެއެވެ. މިހާތަނަށް ހޯކިންގ ރޭޑިއޭޝަން ދެނެގަނެވިފައިވަނީ ހަމައެކަނި ތިއަރީގެ ގޮތުގައެވެ. ނަމަވެސް، PBH އެއް ގޮވައިގެންދާ މަންޒަރު ފެނިއްޖެނަމަ، ހޯކިންގ ރޭޑިއޭޝަންގެ ހަގީގަތް ސާބިތުވެ، ކާއިނާތާ ބެހޭ އަޅުގަނޑުމެންގެ ހިޔާލުތަކަށް ބޮޑެތި ބަދަލުތަކެއް އަންނާނެއެވެ. މިކަމުގެ ސަބަބުން ކުއަންޓަމް މެކޭނިކްސް އާއި ޖެނެރަލް ރިލޭޓިވިޓީ ގުޅުވައިލެވޭނެ އާ ގޮތްތަކެއް ފެނިގެންދިއުމަކީ އެކަށީގެންވާ ކަމެކެވެ.

ޔުނިވަރސިޓީ އޮފް މެސެޗޫސެޓްސް އެމްހާރސްޓްގެ ސައިންސްވެރިން ވަނީ ޕްރައިމޯޑިއަލް ބްލެކް ހޯލްތަކުގައި އިލެކްޓްރިކް ޗާޖެއް ނުހުންނާނެ ކަމަށް ކުރިން ބެލެވިފައިވާ ގޮތް ބަދަލުކޮށްފައެވެ. އެމީހުން ދައްކާ ގޮތުގައި، PBH ތަކުގައި ކުޑަ މިންވަރެއްގެ "ޑާކް އިލެކްޓްރިކް ޗާޖެއް" ހުރެއްޖެނަމަ، އެ ޗާޖުގެ ސަބަބުން ބްލެކް ހޯލްގެ އިވެޕޮރޭޝަން ވަގުތީ ގޮތުން ހުއްޓި، ގޮވުމުގެ މުއްދަތު ފަސްވެދާނެއެވެ. މިކަމުގެ ސަބަބުން، މިހާރު ގިނަ އަދަދެއްގެ PBH ތައް ގޮވުމުގެ ފަހު މަރުހަލާއަށް ދާނެ ކަމަށް ބެލެވެއެވެ. މި ދިރާސާގެ ނަތީޖާއެއްގެ ގޮތުން، ކުރިއަށް އޮތް ދަހަރު ތެރޭގައި PBH އެއް ގޮވައިގެންދާ މަންޒަރު ފެނުމުގެ ފުރުސަތު 90% އަށްވުރެ ބޮޑު ކަމަށް އެމީހުން ބުނެއެވެ. މި ހޯދުންތަކުގެ ސަބަބުން ޑާކް މެޓަރ އާއި ޑާކް އެނަރޖީއާ ބެހޭ ގޮތުން އަޅުގަނޑުމެންނަށް ލިބިފައިވާ މަޢުލޫމާތުތަކަށް އާ ދޮރުތަކެއް ހުޅުވޭނެއެވެ.

ޕްރައިމޯޑިއަލް ބްލެކް ހޯލްއެއް ގޮވައިގެންދާ މަންޒަރު ދެނެގަނެވިއްޖެނަމަ، އެއީ ހަމައެކަނި ހޯކިންގގެ ތިއަރީ ސާބިތުކުރުމެއް ނޫނެވެ. އެއީ ބްލެކް ހޯލްތައް ރޭޑިއޭޓްކޮށް، އިވެޕޮރޭޓްވާކަން ސާބިތުކޮށްދޭނެ ފުރަތަމަ ސީދާ ހެކިކަމުގައި ވެގެންދާނެއެވެ. އަދި PBH ތައް ހަގީގަތުގައި ވެސް ވުޖޫދުގައިވާކަން އެނގި، ކާއިނާތުގެ ކުރީކޮޅުގައި ތަރިތަކެއް ނެތި ވެސް ގްރެވިޓޭޝަނަލް މޮންސްޓަރސް އުފެދިފައިވާކަން ސާބިތުވާނެއެވެ. މީގެ އިތުރުން، މި ގޮވުމުން ބޭރުވާ ޕާޓިކަލްތަކުގެ ސަބަބުން ކާއިނާތުގެ އަސާސީ ބިލްޑިންގ ބްލޮކްސްތަކާ ބެހޭ މައުލޫމާތު ލިބިގެންދާނެއެވެ. މިކަމުގެ ތެރޭގައި އިލެކްޓްރޯނާއި ކުއާކްސް، ހިގްސް ބޮސޮން، އަދި ޑާކް މެޓަރ ޕާޓިކަލްތައް ވެސް ހިމެނެއެވެ. އެހެންކަމުން، މިފަދަ އެއް ހާދިސާއެއް ދެނެގަނެވިއްޖެނަމަ، ޕާޓިކަލް ފިޒިކްސްއާއި ކޮސްމޮލޮޖީއަށް ބޮޑެތި ކުރިއެރުންތަކެއް ލިބިގެންދާނެއެވެ. މި ހޯދުންތަކުގެ ސަބަބުން ކާއިނާތު އުފެދިގެން އައިގޮތާއި، އޭގެ އަސްލާ ބެހޭ ގޮތުން އަޅުގަނޑުމެންނަށް މިހާރު ލިބިފައިވާ މަޢުލޫމާތުތައް އިތުރަށް ތަރައްޤީވެގެންދާނެއެވެ.

ބްލެކް ހޯލް އެކްސްޕްލޯޝަނެއް ދެނެގަތުމަކީ ސައިންސްގެ ދުނިޔެއަށް އިންގިލާބީ ބަދަލުތަކެއް ގެނެސްދޭނެ ކަމެކެވެ. މިކަމަށްޓަކައި މިހާރުން މިހާރަށް ވެސް ތައްޔާރުވުމަކީ ވަރަށް މުހިންމު ކަމެކެވެ. ޖައްވީ ޓެލެސްކޯޕްތަކާއި، ގްރައުންޑް ބޭސްޑް ޓެލެސްކޯޕްތައް ބޭނުންކޮށްގެން މިފަދަ ހާދިސާއެއް ދެނެގަނެވިއްޖެނަމަ، ހޯކިންގ ރޭޑިއޭޝަންގެ ހަގީގަތް ސާބިތުވެ، ޕްރައިމޯޑިއަލް ބްލެކް ހޯލްތަކުގެ ވުޖޫދު ހާމަވެ، ކާއިނާތުގެ އަސާސީ ޕާޓިކަލްތަކާ ބެހޭ އާ މައުލޫމާތުތަކެއް ލިބިގެންދާނެއެވެ. ކުރިއަށް އޮތް ދަހަރު ތެރޭގައި މިފަދަ ކޮސްމިކް ފަޔަރވޯކެއް ފެނުމުގެ ފުރުސަތު ބޮޑުކަމަށް ސައިންސްވެރިން ބުނެއެވެ.

ޒަމާނީ ފަންނިއްޔާތުގެ އެހީގައި މިފަދަ ހާދިސާތައް ދެނެގަތުމަށްޓަކައި އިތުރު ދިރާސާތައް ކުރެވެމުންދާއިރު، ސައިންސްވެރިން އުންމީދުކުރަނީ ކާއިނާތުގެ އެންމެ ބޮޑެތި ސިއްރުތަކުގެ ތެރެއިން އެއް ސިއްރު ފަޅާއަރައިގެންދާނެ ކަމަށެވެ.

ބްލެކް ހޯލް އެކްސްޕްލޯޝަންތަކާ ބެހޭ މަޢުލޫމާތުތައް އިތުރަށް ފުޅާވެ، އެއާ ބެހޭ ގޮތުން ކުރެވޭ ދިރާސާތަކުން ކާއިނާތުގެ އަސްލާއި، ޑާކް މެޓަރ އާއި، ގްރެވިޓީއާ ބެހޭ ގޮތުން އަޅުގަނޑުމެންނަށް ލިބިފައިވާ މަޢުލޫމާތުތައް އިތުރަށް ފުރިހަމަވެގެންދާނެއެވެ.

ކުރިއަށް އޮތް ދުވަސްތަކަކީ ސައިންސްގެ ދުނިޔެއަށް ބޮޑެތި ކުރިއެރުންތަކެއް ލިބިގެންދާނެ ދުވަސްތަކެއް ކަމަށް ބެލެވެއެވެ. މިފަދަ ކޮސްމިކް ހާދިސާއެއް ދެނެގަތުމަކީ ހަމައެކަނި ސައިންސްގެ ކުރިއެރުމެއް ނޫނެވެ، އެއީ އިންސާނިއްޔަތުގެ ދިރާސާކުރުމުގެ ރޫހާއި، ކާއިނާތުގެ ސިއްރުތައް ހޯދުމަށް ކުރާ މަސައްކަތުގެ ބޮޑު ކާމިޔާބީއެއް ކަމުގައި ވެގެންދާނެއެވެ.

މި ދިރާސާ ވަނީ ފިޒިކަލް ރިވިއު ލެޓާސް ޖާނަލްގައި ޝާއިއުކޮށްފަ އެވެ.